آيه التطهير ^محبوب

معرفي اجمالي :
کتاب آیه التطهیر ؛ نویسنده آن آیت الله علی حسینی میلانی و ناشر آن مرکزالحقایق الاسلامیه می باشد .
موضوع:
خاندان نبوت - احاديث ، خاندان نبوت در قرآن ، تفاسير (سوره احزاب. آيه تطهير) ، احاديث خاص (كساء)
ساختار :
کتاب به زبان عربی در یک جلد تنظیم شده و مشتمل بر یک مقدمه که نویسنده کتاب توضیحات مختصری را بیان کرده است . و همچنین شامل بخش های ذیل می باشد و در آخر کتابنامه کتاب ذکر گردیده است .
المراد من أهل البيت في آية التطهير؛
آية التطهير و أزواج النبي؛
بحث في مقتضي سياق الاية؛
معني إذهاب الرجس والارادة؛
الارادة التكوينية والجبر؛
بعض التحريفات في كتب القوم
گزارش محتوا :
اولین فصل کتاب با معرفی اهل‌بیت(ع) آغاز شده است. نویسنده همانند دیگر علمای شیعی معتقد است که مطابق روایات، پیامبر خدا(ص) در سخن و در عمل اهل‌بیت(ع) را تعیین کرده‌اند. سپس حدیث کساء را از جمله احادیثی می‌داند که به‌صراحت اعلام می‌کند که آیه تطهیر درباره رسول اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) نازل شده است. نویسنده ابتدا به اسامی دوازده تن از پیشوایان اهل سنت و حفاظ حدیث که این روایت را از صحابه پیامبر(ص) نقل کرده‌اند، اشاره می‌کند؛ عایشه دختر ابوبکر، امّ‌سلمه همسر رسول خدا(ص)، عبداللَّه بن عباس، سعد بن ابى‌وقّاص، ابوالدرداء و انس بن مالک از جمله این افراد هستند. همچنین به نام و تاریخ وفات هجده تن از علمای اهل سنت که این حدیث را نقل کرده‌اند اشاره می‌کند؛ احمد بن حنبل شیبانى، پیشواى حنبلى‏ها متوفاى سال 241ق، عبد بن حمید کشّى، متوفاى سال 249ق، مسلم بن حجّاج نیشابورى، صاحب صحیح، متوفاى سال 261ق، ابوحاتم محمّد بن ادریس رازى، متوفاى سال 277ق و محمّد بن عیسى ترمذى، متوفاى سال 279ق، از آن جمله‌اند.
میلانی در ادامه تأکید می‌کند که حدیث شریف کساء در کتاب‌های صحیح شش‌گانه، مسندها و دیگر منابع حدیثی نقل شده است. سپس این حدیث شریف را به روایت احمد بن حنبل، مسلم، ابن اثیر، نسائی و حاکم نیشابوری می‌آورد. برخی از علمای اهل سنت گذشته از نقل این حدیث، به صحّت این حدیث اعتراف کرده‌اند که بیانگر اختصاص آیه کریمه به اهل‌بیت(ع) است؛ چراکه یا روایت یادشده را در صحیح خود آورده‏اند و یا به درستى و صحّت آن تصریح کرده‏اند. از این افراد مى‏‌توان به اسامى ذیل اشاره کرد: مسلم بن حجاج و ابن حبّان این روایت را در صحیح خود نقل کرده‌اند و حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابورى]] در المستدرك على الصحيحين، به صحّت آن تصریح نموده است.
احادیث نقل‌شده در صحیح‏ها، مسندها و کتاب‏هاى حدیثى با سندهاى صحیح و بسیار زیاد، دو نکته را آشکار مى‏ نمایند:
- مقصود از «اهل‌بیت» در آیه مبارکه، پیامبر(ص)، على، فاطمه، حسن و حسین(ع) هستند و هرگز شامل همسران پیامبر و دیگران نمى‌‏شود. دلیل اینکه همسران پیامبر(ص) مصداق این آیه شریفه نبوده‏‌اند، این است که این احادیث تصریح مى‏کنند پیامبر خدا(ص) به هیچ‌یک از آنان اجازه ورود به زیر عبا را نداد. دلیل عدم شمول این آیه براى غیر از همسران پیامبر(ص) این است که پیامبر(ص) فقط به فاطمه(ع) امر فرمود که همسر و دو فرزندت را بیاور و اگر به شخص دیگرى نظر داشتند - حتى از خاندان نبوّت - دستور احضار آن افراد را نیز مى‏دادند.
این آیه مبارکه در موضوع مشخص و حادثه معینى نازل شده است و به عبارات پیش و پس از خود، هیچ ارتباطى ندارد. از طرفى، هیچ منافاتى با وقوع این آیه بین آیات متعلق به همسران پیامبر ندارد؛ همان گونه که بسیارى از آیات مدنى بین آیات مکى هستند و برعکس.
در دومین فصل کتاب، دو دیدگاه مخالف نقد شده است. عکرمی بربری از مشهورترین زندیقانی بود که برای وارد کردن خدشه به اسلام روایت جعل کرد. بنا به دیدگاه دیگر منظور از اهل‌بیت در آیه شریفه، هم اهل‌بیت پیامبر و هم همسران ایشان هستند. ابن جوزی این دیدگاه را آورده و آن را فقط به ضحاک بن مزاحم نسبت داده است.
در فصل سوم، اثبات عصمت اهل‌بیت(ع) به آیه تطهیر را به‌طور خلاصه در ضمن سه نکته آورده است. سپس شبهه‌ای را پاسخ گفته است. شبهه این است که اراده تکوینی دلیل بر عصمت است؛ چراکه تخلف از اراده خداوند متعال محال است. این امر همان پایبندی به جبر و عدم اختیار است؛ امری که شیعه امامیه به آن اعتقاد ندارد. علماى ما به این شبهه - بر اساس نظریه «لا جبر و لا تفويض بل أمر بين الأمرين» - این‌گونه پاسخ داده‏اند: از آنجایى که خداوند متعال آگاهى دارد از اینکه اراده اهل‌بیت(ع) با اراده او مطابقت دارد و اینکه به‌جز خواست او چیزى نمى‏خواهند و انجام نمى‏دهند، زیرا آن‏ها در مراتب معرفت و عبودیت به جایى رسیده‏اند که جز اراده خداوند متعال چیزى را اراده نمى‌کنند پس خداوند متعال با اراده تكوينى خود اجبار مى‌كند كه رجس را از آنان دور داشته و اينكه آن‌ها كارهايى را كه به اختيار خود انجام مى‌دهند در مسير اراده خداوند متعال است. اما ديگر مردم كه اين حالات را ندارند، اراده خداوند به زدودن پليدى از آن‌ها تعلق نگرفته است.
مؤلف در فصل آخر کتاب، علمای اهل سنت را گرفتار تناقض‌گویی دانسته و می‌نویسد: گروهى از دانشمندان اهل سنّت، با وجود درک معنا و مفهوم آیه مبارکه تطهیر و احادیث نقل‌شده درباره آن، به حقیقت اعتراف نمى‏‌کنند؛ زیرا از یک‌سو با اعتراف به این معنا، این آیه عقاید آنان را در اصول و فروع از بیخ و بن ریشه کن مى‌‏کند .از سوى دیگر، خود را به «سنّت پیامبر» نسبت داده‏اند و ادّعاى عمل به آن و پیروى از آن را دارند؛ ازاین‌رو در این آیه دچار اضطراب و تشویش شده‏اند و عبارات علماى اهل سنّت با یکدیگر سازگارى ندارد؛ تا آنجا که مشاهده مى‌‏شود یک عالم در کلام خود دچار تناقض‌گویى شده است. علمای اهل سنت درباره معنای آیه تطهیر به سه گروه تقسیم شده‌اند که از هر گروه به یکی دو نفر اشاره شده است. دو گروه از این افراد پیروان عکرمه و ضحاک بن مزاحم هستند و از این میان تنها یک گروه با شیعه امامیه اتفاق نظر دارند و در واقع از سنت اثبات‌شده پیامبر(ص) پیروی کرده‌اند و در خصوص این مقام به آن عمل کرده‌اند.
منابع مقاله :
مقدمه و متن كتاب.
وضعيت کتاب :
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و منابع نوشته ها در پايان کتاب بيان شده است. در پایین هر صفحه پاورقى ها نیز آمده است.
آية التطهير
اشارة:
سرشناسه : حسيني ميلاني، سيدعلي، ۱۳۲۶ -
عنوان و نام پديدآور : آية التطهير/ تاليف علي الحسيني الميلاني .
مشخصات نشر : قم : الحقايق، ۱۴۳۱= ۱۳۸۹.
مشخصات ظاهري : ۶۴ ص.
فروست : اعرف الحق تعرف اهله؛ ۳۱.
شابك : 978-600-5348-27-9:
وضعيت فهرست نويسي : فاپا/ برون سپاري.
يادداشت : عربي
يادداشت : چاپ قبلي :مركز الابحاث العقائديه، ۱۴۲۱ق. = ۱۳۷۹ است.
يادداشت : كتابنامه به صورت زيرنويس.
موضوع : خاندان نبوت -- احاديث
موضوع : خاندان نبوت در قرآن
موضوع : تفاسير (سوره احزاب. آيه تطهير)
موضوع : احاديث خاص (كساء)
شناسه افزوده : مركز الحقائق الاسلاميه
رده بندي كنگره : BP۱۰۲/۶۵۴/ح ۵آ۹ ۱۳۸۹
رده بندي ديويي : ۲۹۷/۱۸
شماره كتابشناسي ملي : ۱۹۴۷۱۱۳
هذا الكتاب ...:
مقدمة المركز؛ تمهيد؛ المراد من أهل البيت في آية التطهير؛ آية التطهير و أزواج النبي؛ بحث في مقتضي سياق الاية؛ معني إذهاب الرجس والارادة؛ الارادة التكوينية والجبر؛ بعض التحريفات في كتب القوم؛ پاورقي