شرح نهج البلاغه
اشارة:
شرح نهج البلاغه
شارح:ابن ابي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله
گرداورنده:شريف الرضي، محمد بن حسين
نويسنده:علي بن ابي طالب (عليه السلام)، امام اول
شماره بازيابي : ۵-۷۶۹۲
پديدآور : ابن ابي الحديد، عبدالحميدبن هبةالله، ۵۸۶ - ۶۵۵ق.
عنوان قراردادي : نهج البلاغه. شرح
Nhjol-Balaghah. Commantries
عنوان و نام پديدآور : شرح نهج البلاغه [نسخه خطي]/ابن ابي الحديد
وضعيت كتابت : محمد طاهر ابن شيخ حسن علي۱۰۸۳-۱۰۸۴ ق.
مشخصات ظاهري : ۳۴۵ گ [عكس ص ۶-۶۸۹]، ۳۰ سطر، اندازه سطرها: ۱۲۰×۲۴۰؛ راده گذاري؛ قطع: ۲۰۰×۳۴۰
آغاز ، انجام ، انجامه : آغاز:الجزو الرابع عشر من شرح ابن ابي الحديد علي نهج البلاغة. بسمله. و منه الاستعانة و توفيق التتميم. باب المختار من كتب امير المومنين علي عليه السلم و رسائله الي ...
انجام:... و من دخل ظفار حمر و النسخة التي بني هذا الشرح علي قصها اتم نسخة وجدتها بنهج البلاغة فانها مشتملة علي زيادات تخلو عنها اكثر النسخ ...و يكف عني عادية الظالمين انه سميع مجيب و حسبنا الله وحده و صلواته علي سيدنا محمد النبي و اله و سلامه. اخر الجزء العشرين و تم به الكتاب و لله الحمد حمدا دائما لا انقضاء له و لا نفاد.
انجامه:قد فرغ من تسويده في ظهر يوم الثلثاء غره شهر جمدي الاول سنه اربع و ثمانين و الف كتبه الفقير الحقير ... ابن شيخ حسن علي محمد طاهر غفرالله تعالي له و لوالديه تمت.
يادداشت كلي : زبان: عربي
تاريخ تاليف: اول رجب ۶۴۴- صفر ۶۴۹ ق.
يادداشت مشخصات ظاهري : نوع و درجه خط:نسخ
نوع كاغذ:فرنگي نخودي
تزئينات متن:كتيبه منقوش به زر، سياه، آبي، قرمز با عناوين زرين در آغاز هر جلد و خطوط اسليمي به زر در كتيبه و بالاي متن در ص: نخست، ۱۱۶، ۲۲۲، ۳۱۶، ۴۰۴، ۵۰۲، ۶۰۰. عناوين، علائم و خطوط بالاي برخي عبارات به سرخي. جدول دور سطرها به زر و تحرير.
نوع و تز ئينات جلد:كاغذ گل دار رنگي، مقوايي، اندرون كاغذ
خصوصيات سند موجود : توضيحات صحافي:صحافي مرمت شده است.
حواشي اوراق:اندكي حاشيه با نشان "صح، ق" دارد.
ياداشت تملك و سجع مهر : شكل و سجع مهر:مهر بيضي با نشان "محمدباقر"، دو مهر چهارگوش ناخوانا در بسياري از اوراق در ميان متن زده شده است.
توضيحات سند : نسخه بررسي شده .جداشدگي شيرازه، رطوبت، لكه، آفت زدگي، وصالي. بين فرازهاي متفاوت، برگ هاي نانوشته و عناوين نانوشته دارد.
منابع ، نمايه ها، چكيده ها : ملي ۸: ۷۵، ۱۵: ۱۱۱، ۴: ۳۶۰؛ الذريعة ۱۰: ۲۱۰، ۱۴: ۲۵۵؛ دايرة المعارف بزرگ اسلامي ۲: ۶۲۰.
معرفي سند : شرح ابن ابي الحديد به دلايل متعددي اهميت دارد اول تبحر شارح بر ادبيات عرب، تاريخ فقه و كلام؛ ديگر اين كه وي نخستين شارح غيرشيعي نهج البلاغه است. اهميت ديگر اين شرح در گزارش هاي مفصل تاريخي است شارح در تدوين اين گزارش ها علاوه منابع مشهوري چون اغاني ابي الفرج اصفهاني، سيره ابن هشام و تاريخ طبري، از برخي منابع نادر استفاده كرده كه امروزه از ميان رفته يا در دسترس قرار ندارند. شارح در نقل حوادث تاريخي به گونه اي مبسوط عمل مي كند كه مي توان تاريخ ابن ابي الحديد را از شرح نهج البلاغه وي به عنوان كتابي مستقل استخراج نمود هر چند در پاره اي موارد هم اشاره اي به حوادث تاريخي نمي كند. اين شرح مورد نقد دانشمندان شيعي قرار گرفته از جمله نقد احمدبن طاوس با نام "الروح في نقض ماابرمه ابن ابي الحديد"، شيخ يوسف بحراني با نام "سلاسل الحديد لتقييد ابن ابي الحديد"، مصطفي بن محمدامين با نام "سلاسل الحديد في رد ابن ابي الحديد"، شيخ علي بن حسن بلادي بحراني با نام "الرد علي ابن ابي الحديد"، شيخ عبدالنبي عراقي با نام "الشهاب العتيد علي شرح ابن ابي الحديد"، شيخ طالب حيدر با نام "الرد علي ابن ابي الحديد".ابن ابي الحديد اين اثر را در بيست جزء و به نام ابن علقمي وزيري تاليف كرد. او در پايان كتاب خود مي نويسد تدوين اين اثر چهار سال و هشت ماه طول كشيد كه برابر است با مدت خلافت حضرت علي عليه السلام . ترجمه هاي فارسي اين شرح از جمله عبارتند از شمس الدين محمدبن مراد از دانشمندان عصر صفوي، ترجمه اي ديگر با نام "مظهر البينات؛ اثر نصرالله تراب بن فتح الله دزفولي؛ نسخه حاضر شامل: جلد: ۱۴: صفحه(۶-۱۰۹)، جلد۱۵: (۱۱۶-۲۱۸)، جلد ۱۶: (۲۲۲-۳۱۳)، جلد ۱۷: (۳۱۶-۴۰۰)، جلد ۱۸: (۴۰۴-۵۰۰)، جلد ۱۹: (۵۰۲-۵۹۷)، جلد ۲۰: (۶۰۰-۶۸۹). مطالب باعناوين الشرح ، الاصل بيان شده است. براي توضيح بيشتر به شماره بازيابي ۴۸۳۶-۵ در فهرست همين كتابخانه بنگريد.
شناسه افزوده : محمدطاهر بن حسن علي، قرن۱۱ق. ، كاتب
شناسه افزوده : عاطفي، فروشنده
دسترسي و محل الكترونيكي :
http://dl.nlai.ir/UI/c412c51b-c4b8-4e09-942b-8cb6448242e2/Catalogue.aspx
ص :1
هذا الكتاب ...:
المجلد 1؛ المجلد 2؛ المجلد 3؛ المجلد 4؛ المجلد 5؛ المجلد 6؛ المجلد 7؛ المجلد 8؛ المجلد 9؛ المجلد 10؛ المجلد 11؛ المجلد 12؛ المجلد 13؛ المجلد 14؛ المجلد 15؛ المجلد 16؛ المجلد 17؛ المجلد 18؛ المجلد 19؛ المجلد 20
LCC
BP38/02 /الف 2 1300ی
National bibliography numbers
3003945