معرفى اجمالى كتاب
"البداء" اثر علامه سيد مرتضي عسكري تأليف قرن حاضر به زبان عربي مى‌باشد، نظريه بَداء، از اعتقادات مشهور شيعه اماميه است كه غالبا مخالفان شيعه به انكار و انتقاد آن پرداخته‌اند. شيعه بر اين باور است كه خداوند بر همه رويدادها از گذشته و حال و آينده آگاه است و چيزى از او پوشيده نيست تا با آگاهى از آن جهل پيشين وى برطرف گردد؛ بلكه طبق تصريح و تأكيد قرآن كريم، خداوندگار، آفرينش را وانگذاشته و هر روز در كارى نو است و عالم امر و خلق در دست اوست و خلقت و تدبير عالم به حسب مشيّت خداوند استمرار دارد.
انگيزه تأليف
روشن ساختن موضع شيعه در مسأله مورد اختلاف ميان شيعه و سني در اين مسئله را ميتوان ذكر كرد.
ساختار كتاب
كتاب "البداء" در حقيقت كتابچه‌اي مختصر مي‌باشد كه با فهرست و مقدمه‌اي نسبتاً كوتاه امّا فراخور با حجم كتاب آغاز گرديده و بدون هرگونه فصل و يا باب بندي و طي چند عنوان كلي، كتاب به پايان برده شده است.
گزارش محتوا
مولف، متن كتاب خود را با ارائه تعريفي لغوي و اصطلاحي از علماي عقائد اسلامي در معناي بداء كه در اين متن به ظهور امري كه در ابتدا براي بندگان مخفي بوده است تعريف شده و گمان برخي را كه به شيعه نسبت داده‌اند كه بداءاز منظر شيعه به معناي آشكار شدن امري است كه در ابتدا براي او معلوم نبوده است تعريف كرده‌اند را ردّ نموده و ساحت قدس الهي را از چنين اتهامي منزه دانسته و آن‌گاه با استفاده از آياتي از قرآن كريم (دو آيه 7 و 27 سوره رعد و نيز دو آيه 40 - 38 همان سوره) به تعريف واژگان كليدي كه در فهم آيات مرتبط با معناي بداء دخيل است پرداخته كه آنها عبارتند از: آيه؛ أجل؛ كتاب و يمحو. و در ادامه با تفسير آيات ديگري كه با مبحث فوق مرتبطند بحث را ادامه داده و در بخش بعدي به بررسي «بداء» در مدرسه خلفاء (مذهب اهل سنت) پرداخته و در مقابل اين نظريه بحث «بداء» در مدرسه اهل بيت (مذهب شيعه) را تبيين نموده و در پايان به توضيح اثر اعتقاد به بداء پرداخته كه اگر كسي اعتقاد به سعادت و يا شقاوت خود داشت و اعتقادي به مبحث بداء نداشت چه بسا منجر به وسوسه شيطان براي شخص عابد در كوتاهي در عبادت و نااميدي شخص گنه‌كار از توبه و استغفار و بازگشت به سوي خداوند مي‌گردد و علامه عسكري كتاب خود را با بيان همين مبحث به پايان رسانده است.
